We gaan nu ons waarnemingsvermogen of onze opmerkzaamheid verder trainen. Als je het vergelijkt met foto’s: dan gaan we hier trainen om meer megapixels te krijgen om eerder een heldere dan een vage foto van de realiteit nemen.
Belangrijk hierbij is dat je voldoende stabiliteit in je meditatie hebt getraind door middel van de eerdere oefeningen. Neem dus zeker je tijd daarmee, vooraleer je aan deze module begint. Je krijgt toegang tot deze Challenge via je login als je bij mij in begeleiding bent of na een intake gesprek. Naar de Challenge →
hoe creëren we als mens onze eigen subjectieve realiteit?
Waarom opmerkzaamheid of helder waarnemen trainen?
- We leren de realiteit helderder waarnemen in al haar nuances en kleuren, inclusief ons innerlijke landschap dat daarbij geraakt wordt. Je kan de rijkdom van je leven gaan herontdekken alsof het volledig nieuw is! Zo kan je je leven nog meer ten volle leven en proeven!
- We leren het proces te herkennen waarbij onze geest de objectieve externe realiteit met onze interne subjectieve realiteit vermengt.
Externe objecten of situaties die onze aandacht trekken, wekken vaak ook interne associaties op. Dit gebeurt zo subtiel en automatisch dat we het meestal zelf niet opmerken. Horen we tijdens onze meditatie bijvoorbeeld een vogelgeluid, dan kunnen we opmerken dat onze geest hier effectief het beeld van een vogel bij produceert. Of bepaalde geluiden die een subtiel gevoel van afkeer kunnen opwekken en andere inhouden triggeren die reeds in onze geest aanwezig zijn. Deze kunnen dan onbewust een film over onze realiteitsbeleving leggen, waardoor deze gefilterd word en onze perceptie op die manier verkleurd word. Is dit een roze bril waardoor heen we naar de realiteit kijken? Of is onze bril donker gekleurd door onveiligheidsgevoelens, zelfafwijzing, of oordelen over anderen? Dit alles kunnen we bewust leren opmerken.
Waarom is het belangrijk dit te leren opmerken? Omdat onze filter soms ook vrij negatief en zwart getint kunnen zijn. Zeker als je al veel hebt meegemaakt in het leven. Ze leggen als het ware een zwarte sluier over onze waarneming heen. Dit kan in bepaalde mate onze waarneming zo beïnvloeden dat onze realiteit zwart gekleurd is. En dat we met een zwaardere gemoedstoestand door het leven gaan. Het is als het ware zoals het behangpapier in de kamer: je bent het zo gewoon, dat je het niet meer ziet, maar het bepaald veel. Hoe ziet het behangpapier in jouw interne living eruit? Mindfulness gaat ook over het bewust worden hiervan.
Dus bij het trainen van de opmerkzaamheid gaan we leren hoe we zelf die realiteit onbewust bijkleuren. Om zo uit onze eigen onzichtbare gevangenis te stappen. Door te zien hoe we zelf de externe realiteit mixen met onze gedachten, gaan deze sluiers hun kracht verliezen. Zo gaan we onszelf er beetje bij beetje van bevrijden. Het is eigenlijk heel eenvoudig. Bewustwording is de eerste stap. En net daarom gaan we dit trainen.
We gaan het eenvoudigweg leren zien zonder ertegen te vechten. We zien gedachten niet meer als representaties van de realiteit. Bij cognitieve gedragstherapie gaan we soms gedachten uitdagen door ze in vraag te stellen. Bij mindfulness gaan we helemaal niet in op deze gedachten. We zien ze enkel voor wat ze zijn, producties van onze geest. En niet meer dan dat.
- We trainen ook in acceptatie of zijn met wat er is, precies zoals het is in plaats van te vechten tegen onaangename ervaringen en ons hierdoor vast te rijden in allerlei spinsels van de geest of automatische destructieve reactiepatronen.
Dit betekent de dingen zien zoals ze zijn, zonder ertegen te vechten, zonder er dingen aan toe te voegen, zonder ze groter of kleiner te maken, zonder ze te analyseren, zonder welke toevoegingen van onze geest dan ook. Er gewoon bij zijn en bij blijven. Acceptatie betekent eigenlijk gewoon de dingen ervaren zoals ze zijn, omdat ze er zijn. We gaan er net heel dicht bij gaan staan en ze direct ervaren, zonder al deze subjectieve toevoegsels uit onze geest er te gaan opplakken.
Soms willen we van dingen af. Maar op die manier gaan we net die onaangename dingen fixeren en zetten we ze vast, waardoor ze ons blijven achtervolgen. Door met acceptatie waar te nemen, gaan we hieraan voorbij. We leren terug zoals een kind niet-oordelend en verwonderend waar te nemen, nog voor we de dingen een naam geven. Zoals een nieuwsgierige wetenschapper leren we naar de objectieve realiteit te kijken, los van onze overtuigingen ervan. Hierdoor gaan we onszelf van fixaties bevrijden en zijn we in staat de realiteit met een frisse geest rechtstreeks waar te nemen.
Dit doen we ook bij onaangename ervaringen. Normaal gaan mensen op onaangename ervaringen of lijden reageren via vermijdings- of verdringingsprocessen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dit dé eerste stap richting meer stress en problemen te zijn. Met accceptatie doen we net het omgekeerde: we blijven erbij, ook al is het onaangenaam. We laten het toe zonder ertegen te vechten, zonder erdoor meegesleurd of overspoeld te worden. Hierdoor kunnen we vrijer in het leven staan. Weliswaar met lijden, want dat is onvermijdelijk. Maar zonder daar nog eens extra lijden ‘van het lijden’ bij te gaan creëren.